Leven in vrijheid is niet vanzelfsprekend. Maar wat betekent dat woord ‘vrijheid’ voor kinderen nu eigenlijk? Uit het Nationale Kinderherdenkingsonderzoek 2019 onder 1.057 Nederlandse kinderen (10-16 jaar) blijkt dat kinderen vrijheid vooral zien als eigen keuzes mogen en kunnen maken.
Als het gaat om herdenken, dan wil een op de drie kinderen de Dodenherdenking op 4 mei liever in het echt meemaken, dan hiernaar te kijken op tv. Een bezoek aan een herdenking gericht op kinderen kan dan uitkomst bieden.
Vrijheid
Omdat we in Nederland al 75 jaar in vrijheid leven, is het geen dagelijks onderwerp voor kinderen. Uit het onderzoek blijkt dat ruim 6 op de 10 er ‘wel eens’ bij stil staat dat zij in vrijheid leven. Bijna 8 op de 10 (78%) van hen staat er bovendien wel eens bij stil dat niet alle kinderen ditzelfde voorrecht hebben.
Ruim 8 op de 10 geeft aan dat vrijheid betekent dat ze mogen zijn wie ze willen, gevolgd door vrijheid van meningsuiting (64%) en eigen toekomst bepalen (62%).
Vrijheid is een precair goed, wat ook zomaar weg kan zijn. Daar zijn Nederlandse kinderen dan ook wel eens bang voor, meisjes vaker dan jongens. Bijna de helft (47%) vreest soms dat er ook in Nederland oorlog komt.
Kinderen willen zelf een herdenking bezoeken
In Nederland staan we op 4 mei gezamenlijk stil bij onderwerpen als oorlog, (in)tolerantie, vrede en vrijheid. We herdenken deze dag alle slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en oorlogssituaties en vredesmissies nadien. Het merendeel van de Nederlandse kinderen is hiervan op de hoogte (82%) en bijna iedereen (92%) is ook bekend met de 2 minuten stilte die we in ons land om 20.00 uur houden.
Bijna twee derde van de Nederlandse kinderen kijkt de Dodenherdenking op televisie. Maar misschien moeten Nederlandse families dit jaar juist eens een bezoek aan een herdenking overwegen. Een derde van de kinderen geeft namelijk aan zelf graag nog een keer aanwezig te willen zijn bij een herdenking, in plaats van deze op tv te bekijken. Een speciale kinderherdenking kan in dit geval uitkomst bieden: een deel van de ondervraagden geeft zelfs specifiek aan hier nog wel eens naar toe te willen (15%).
“Bij een herdenking voor en door kinderen worden kinderen in hun eigen taal en op een laagdrempelige manier aangesproken. Door het belang van ‘leven in vrijheid’ te vertalen naar hun eigen belevingswereld, wordt de essentie van ‘herdenken’ begrijpelijk en toegankelijk gemaakt en gaan begrippen als verzet, oorlog en onderdrukking meer tot de verbeelding spreken. Het biedt (groot)ouders en vooral kinderen handvatten om dit soort moeilijke onderwerpen bespreekbaar te maken met elkaar,” aldus Aalders.
Sommige kinderen gaan nu al naar herdenkingen bij hen in de buurt, of naar de Nationale Herdenking op de Dam of de Nationale Kinderherdenking. Ze geven zelf later maar al te graag het goede voorbeeld: een derde is van plan ook zijn eigen kinderen mee te nemen naar een echte herdenking.
Zenuwen tijdens 2 minuten stilte
Toch blijft herdenken soms een beetje spannend: een kwart van de kinderen geeft aan dat zij een klein beetje zenuwachtig zijn tijdens Dodenherdenking (23%).
Vooral de twee minuten stilte om 8 uur zijn soms een uitdaging: het is als kind namelijk best lang om 2 minuten stil te zijn.
Een op de vijf kinderen heeft wel eens gepraat tijdens deze stilte (21%). En sommige kinderen hebben – waarschijnlijk van de zenuwen – zelfs per ongeluk een keertje gelachen (16%). Maar ook bij volwassenen spelen de zenuwen soms parten tijdens dit plechtige moment: 5% van de Nederlandse kinderen heeft wel eens tegen zijn ouders moeten zeggen dat ze stil moesten zijn.
De Nationale Kinderherdenking
Het onderzoek onder kinderen is onderdeel van de Nationale Kinderherdenking 4 mei, een herdenking voor en door kinderen bij Madurodam. Deze herdenking laat kinderen op hun eigen manier stilstaan bij het feit dat we in Nederland leven door de offers van anderen.
Door hen op een laagdrempelige manier en in hun eigen taal aan te spreken, leren zij wat het belang van leven in vrijheid is. De Nationale Kinderherdenking vindt ieder jaar plaats bij ‘kindericoon’ Madurodam, het vrolijkste oorlogsmonument ter wereld. Inmiddels is de Nationale Kinderherdenking 4 mei uitgegroeid tot één van de grootste herdenkingen van Nederland, naast de bijeenkomsten op de Dam en de Waalsdorpervlakte.
De Nationale Kinderherdenking 4 mei is gratis en voor iedereen toegankelijk. Aanmelden voor deze herdenking kan via de website NationaleKinderherdenking.nl. Met dit ticket is het ook mogelijk om op deze dag tussen 15:00 uur en 18:00 uur Madurodam gratis te bezoeken.
Bron: Nationale Kinderherdenking 4 mei
