Pleidooi voor nalatenschap Oosterbeekse kunstenaarskolonie
"Waarom koestert Oosterbeek wel de Tweede Wereldoorlog, maar negeert ze de rijke geschiedenis van de schilderkunst in de periode daarvoor? De Oosterbeekse kunstenaarskolonie markeerde een belangrijke episode in de Nederlandse, ja zelfs Europese kunstgeschiedenis. Je zou denken dat dit iets is om trots op te zijn. Als alle woorden die achtereenvolgende wethouders aan de wenselijkheid van een museum hebben besteed in daden zouden zijn omgezet, bezat Oosterbeek inmiddels een museum van landelijke allure. In plaats daarvan dreigt voor de collectie van het Museum Veluwezoom het depot."
Met deze woorden sloot Willem de Bruin, schrijver van ‘Je moet hier zijn geweest; Oosterbeek. Nederlands eerste kunstenaarskolonie’ en oud-redacteur van de Volkskrant zijn lezing af die ter gelegenheid van de 25e editie van Kunstroute Renkum werd georganiseerd, samen met boekhandel Meijer & Siegers in het kader van haar 125-jarige jubileum.
Groot succes
De lezing in Oosterbeek in cultuur- en ontmoetingscentrum Kreek (26 juni 2025) was een groot succes. Ruim 60 bezoekers luisterden naar zijn verhaal over Nederlands eerste kunstenaarskolonie in het midden van de negentiende eeuw; over kunstenaars, welgestelden en het rijke culturele verleden.
De Bruin verbaast zich over de wijze waarop met de unieke collectie schilderijen uit de periode 1840-1940 wordt omgesprongen. Al meer dan tien jaar wordt er over gedebatteerd, maar een nieuw onderkomen is er nog steeds niet. Het Geldersch Landschap heeft laten weten dat het museum volgend jaar moet vertrekken uit Kasteel Doorwerth omdat het de ruimtes zelf wil gebruiken.
De Bruin: "ls je, zoals ik, er van een afstand naar kijkt, kun je je alleen maar blijven verbazen. Want Oosterbeek heeft binnen haar grenzen immers een uitstekend voorbeeld van hoe je de geschiedenis levend kunt houden. Voor veel mensen van buiten is het Airborne Museum de belangrijkste, zo niet enige reden dat ze ooit een bezoek aan het dorp hebben gebracht."
Kunstenaarskolonies
"Of het een gebrek aan ambitie, van bestuurlijk onvermogen of een combinatie van beide is, laat ik even in het midden. Je kunt ondertussen alleen maar jaloers zijn op Barbizon, Bergen, Nunspeet en Domburg. Voorbeelden van voormalige kunstenaarskolonies die hun verleden koesteren en vaak al jaren over een museum beschikken, hoe bescheiden soms ook."
Na deze laatste woorden volgde een warm applaus. De bezoekers stemden in met zijn pleidooi, er werd nog lange tijd nagepraat.
