Het is inmiddels herfst geworden en zien we paddenstoelen verschijnen

Terwijl deze column geschreven wordt is het nog prachtig nazomer weer. Het is zo droog dat er weinig paddenstoelen te zien zijn. Als deze column uitkomt is het inmiddels herfst geworden.

Dan zullen we overal paddenstoelen zien verschijnen.

Door Mariëtte Klomp

Het woord paddenstoel komt uit de tijd dat mensen heel bijgelovig waren. Men dacht dat de duivel ‘s nachts als pad vermomd het bos inging en als hij moe werd er een stoeltje uit de grond kwam. Een stoel van de pad, eigenlijk dus de stoel van de duivel.

Paddenstoelen zijn de vruchten van de schimmel die onder de grond aanwezig is. Er zijn er die we het hele jaar door zien, zoals bijvoorbeeld de tonderzwam, de berkenzwam, beiden parasieten. Ze maken de bomen waarop ze zitten dood. Natuurlijke opruimers in het bos. Ze voeden zich met de boom.

Deze bomen zijn dan weer ideale bomen voor de bonte en de groene specht om te nestelen. Deze spechten zijn niet in staat om dat in een vitale boom te doen. Dat kan alleen de zwarte specht.

Paddenstoelen in de herfst

De herfst is bij ons de tijd van het jaar om paddenstoelen te zien. Het zijn schimmels en die gedijen het beste als het nog warm en vochtig is. Dat is bij ons in de herfst meestal het geval. We kennen in Nederland wel zo’n 5000 paddenstoelen. Ze zijn er in vele vormen en kleuren, van heel klein, het menie zwammetje, tot heel groot, reuzenzwam.

Er zijn drie hoofdgroepen

• De symbiose - samen werking
• De saprofieten - de opruimers
• De parasieten - maken dood

Eén paddenstoel die er voor velen uitspringt is de vliegenzwam. Zo mooi met zijn rode hoed met witte stippen ( restant van het vlies dat er omheen zat). De vliegenzwam heeft een symbiose met berk en grove den. De schimmeldraden groeien om de wortels van de boom heen. Hierdoor kan de boom makkelijker voedingsstoffen uit de grond halen. Daarbij geeft de boom suikers af die de schimmel opneemt. Ze hebben beiden voordeel van deze symbiose.

Vaak komt deze paddenstoel voor in sprookjes en kabouters leven erin en natuurlijk het liedje 'Op een grote paddenstoel rood met witte stippen...' De vliegenzwam zou het oudste hallucinerende middel zijn geweest. De rode hoed bevat het vergif muscarine. De hallucinaties worden veroorzaakt door muscazone, iboteenzuur en muscinol.

Vikingen, sjamanen en korlaks

In Scandinavië werd hij als hulpmiddel gebruikt bij de jacht. Er moest een wintervoorraad vlees geschoten worden. Jagers gingen vaak de dag voor de jacht de bossen in en dreven herten en rendieren naar de plekken waar veel vliegenzwammen stonden. De dieren deden zich tegoed aan de zwammen en kwamen de jagers de volgende dag dan waren de dieren zo onder invloed en daardoor minder alert en makkelijker te schieten.

Er gaan zelfs verhalen dat de Vikingen vliegenzwam gebruikten als ze op rooftocht gingen, door het gebruik van de vliegenzwam werden ze woest en kwaadaardig en onoverwinnelijk.

De sjamanen in Rusland gebruikten de vliegenzwam voor hun visioenen. En bij de Koriaks in Rusland was rond 1882 de hallucinerende werking van de vliegenzwam zo gewild dat één vliegenzwam vier rendieren waard was. De vliegenzwam wordt ook genoemd als ingrediënt van heksenzalf of wel vliegzalf genoemd!

Ga je mee wandelen?

De herfst is een prachtige tijd van het jaar om het bos in te gaan. Naast de vele paddenstoelen zijn er de vruchten van de bomen, de prachtige herfstkleuren, de geuren.

Zin om mee te gaan? Bel 06-10297825

Mariëtte Klomp, wilde zwijn" width="300" height="180" />