Al wel twintig jaar stond het dagboek van zijn opa, slager Ko van der Voren, in de kast. Maar pas twee jaar geleden heeft Hans Melief het gelezen.
Nadat het uit was, of eigenlijk al tijdens het lezen dacht hij: “Hier moeten we wat mee.” Broer Ko was het daar roerend mee eens.
Dagboek
Het dagboek wat zijn opa schreef begint op de avond dat de eerste Britse eenheden landden op de Renkumse Heide voor Operatie Market Garden: 17 september 1944. Ko was de slager van Renkum, getrouwd en met zijn vrouw Marie vormden ze een gezin met 9 kinderen. Ze woonden waar nu slager van de Bovenkamp zit op de Dorpsstraat.
Onder het juk van de Duitsers was geen pretje, maar wat de familie beleefde tijdens die dagen in september 1944 kunnen wij ons haast niet voorstellen. Toen de bombartementen begonnen en de Engelsen hun opmars naar de Rijnbrug in Arnhem vervolgden, moest het hele gezin schuilen.
Onder de slagerij bevond zich de spekkelder waar het gezin zich terugtrok. Met zonen Piet, Frans en Toon, inmiddels alle drie overleden net als dochter Alie. Dochters Riet, Dora, Joke en Ria, de moeder van Hans en Ko en zij is de oudste van het stel. 20 Jaar was ze tijdens Operatie Market Garden.
Vluchten
Waarom Opa Ko op die dag besloot om te beginnen met het dagboek terwijl hij nooit eerder een dagboek bij hield, weet niemand. Hij overleed in 1961 en Hans heeft geen herinneringen aan hem.
Het boek eindigt in mei 1949 en beschrijft niet alleen het schuilen in de kelder. Op 1 oktober vertrok het gezin van der Voren op lastte van de Duitsers, samen met alle inwoners van de gemeente Renkum vluchtten zij. Weggestuurd.
Eerst naar Ede. Ko wordt geroepen door een boer die hen doorverwijst naar zijn broer die een boerderij heeft een eindje verderop, daar kunnen ze blijven. Samen met de overburen. Maar na een tijdje moeten ze weer verder.
Het dagboek beschrijft de vlucht, de thuiskomst en de wederopbouw van de slagerij. Vele dorpsgenoten komen in het boek voor en hun namen zullen veel Renkumers bekend voorkomen.
Uniek
Het is een uniek boek want de Slag om Arnhem, Operatie Market Garden en de Airborne zijn op vele wijzen herschreven, maar een dagboek en het verhaal van een vluchtend gezin uit deze regio, die zijn er niet veel. Na de oorlog was de strijd nog niet echt over. De Renkumers kwamen terug in verwoeste dorpen en alles moest weer opgebouwd worden.
“Ik vind, of wij vinden, dat de oorlog niet vergeten mag worden.” vertelt Hans. Hij woont al jaren in de Randstad en dan krijg je daar veel minder van mee zoals in deze regio. Door het onderzoek wat hij met zijn broer Ko gedaan heeft voor het boek (het boek begint met een geschiedvertelling over de 2e Wereldoorlog) kwam hij steeds meer te weten.
Dit jaar gaat hij de Airborne herdenkingen meemaken voor de eerste keer. “Ik ben heel benieuwd. We zijn met het dagboek aanwezig bij de Renkum Airborne en bij de Airborne Wandeltocht.” Het dagboek is dan te koop, dat in beperkte oplage gedrukt wordt en in Renkum geeft Hans een boekpresentatie.
Eerste boek
Het allereerste exemplaar van het boek wordt uitgereikt door burgemeester Agnes Schaap aan één van de dochters van Ko van der Voren. In de slagerij. Van de Bovenkamp stelt hiervoor zijn slagerij ter beschikking. “We zijn daar geweest en de spekkelder waar opa en oma met de kinderen moesten schuilen is nog helemaal in orde. De zoutbakken waarin mijn moeder sliep staan er zelfs nog!”
Maandag 28 augustus komt het boek in eigen beheer met hardcover uit, ’s avonds om 19:00 uur zal na een presentatie het eerste exemplaar uitgereikt worden in slagerij van de Bovenkamp. Vlucht uit Renkum kost €14.95 en is vast te bestellen via de website en is straks ook te koop bij de slagerij aan de Dorpsstraat 77 in Renkum.
