Alaaf! & Heil Hitler! Carnaval in crisis, oorlog en vrijheid

‘De geest van de zotheid waait ook onder de moeilijkste omstandigheden waar hij wil.' Zo was te lezen in de Limburgse krant De Nieuwe Koerier in februari 1944. In de jaren 30 en 40 van de 20ste eeuw stond de Vastelaovend onder zware druk. Maar het feest der feesten ging door en vond in donkere tijden zelfs een nieuwe impuls.

Beleef het in de tentoonstelling Alaaf! & Heil Hitler! Carnaval in crisis, oorlog en vrijheid in het Vrijheidsmuseum van 11 dec 2025 t/m 11 aug 2026.

Nazi's belachelijk maken

De expositie brengt de geschiedenis van carnaval voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog in rood-geel-groene kleuren in beeld. In Duitsland trachtten de nationaalsocialisten het volksfeest te gebruiken als propaganda, in Nederland wilde de geestelijkheid het carnaval uitbannen en in andere landen werd carnaval aangegrepen om de nazi's belachelijk te maken. Tijdens de bezetting mocht er nauwelijks openbaar gevierd worden en het verhaal gaat dat er helemaal geen carnaval zou zijn geweest tijdens de oorlogsjaren.

Niets is minder waar, tonen de talloze foto’s en verhalen. Het feest ging door, achter gesloten deuren en soms zelfs op straat. Na de oorlog leefde het carnaval op als nooit tevoren, én veranderde er veel aan het oeroude feest. En het waren na de oorlog de Nederlandse carnavalsverenigingen die als eerste de hand der vriendschap reikten naar hun Duitse buren. 

Collecties ter beschikking

Bijzonder zijn niet alleen de verhalen, maar ook de unieke beelden, video’s en historische objecten die in de tentoonstelling te zien zijn. Musea en verenigingen uit onder andere Keulen, Basel, Wenen, Venlo, Den Bosch, Roermond, Kerkrade, Sittard, Maastricht en Bergen op Zoom stellen pareltjes uit hun collectie ter beschikking aan het Vrijheidsmuseum.

Zo zijn er de steek van de eerste naoorlogse prins carnaval in Roermond (Prins Rein I met de lijfspreuk ‘We leven nog, wie doet ons wat’), ontwerpen van Oeteldonkse carnavalswagens en unieke video's van de optochten door het Stadje van Plezier voor en na de oorlog. Centraal in de zaal staat een enorme replica van de lantaarn die in 1933 in Basel werd gebouwd om Hitler te bespotten. 

‘Alaaf! & Heil Hitler! Carnaval in crisis, oorlog en vrijheid’ is een tentoonstelling die verrast, ontroert en het (carnavals)hart sneller laat kloppen. 

• Locatie: Vrijheidsmuseum, Wylerbaan 4, 6561 KR Groesbeek
• Datum: 11 december 2025 tot en met 11 augustus 2026
• Informatie: 024-3974404 of per mail naar [email protected]
• Website: vrijheidsmuseum.nl

Vrijheidsmuseum

Kleurenreconstructie van poster uit 1933 waarop Hitler belachelijk werd gemaakt door carnavalsvereniging Alti Stainlemer in Basel 1933

♦♦♦

• Blijf op de hoogte via Facebook, Instagram, X  of via de nieuwsbrief, inschrijven kan ook onderaan deze pagina.
• Lokaal (pers)bericht of evenement insturen? Dat kan via [email protected]

Renkum.nieuws.nl richt zich op berichtgeving op lokaal niveau. De bezoekersaantallen blijven stijgen, wat onder andere goed is voor de zichtbaarheid van onze adverteerders. Wil jij je naamsbekendheid vergroten?

Wij denken graag met je mee om de reclame-euro zo optimaal mogelijk te besteden. Door lokaal te adverteren op Renkum Nieuws tegen een concurrerende prijs! Neem contact op met Dolf Verschuren via de telefoon: 06 – 4025 3846 of mail: [email protected].

De nieuwsredactie is te bereiken via [email protected].

Schrijf je in voor de wekelijkse nieuwsbrief

Iedere zaterdag rond 07:00 in je mailbox

Abonneren

Schrijf je in voor de dagelijkse nieuwsbrief

's morgens rond 07:00 in je mailbox

Abonneren