De afgelopen dagen worden er opvallend veel zeldzame vale gierzwaluwen gezien in Nederland. Deze vogel broedt in het Middellandse Zeegebied maar als de wind flink uit het zuiden waait duikt hij hier op.
Ook de komende weken verwacht Vogelbescherming Nederland nog veel meldingen van deze zeldzame soort.
Vooral aan de kust
Pas in oktober 2006 werd de eerste vale gierzwaluw voor Nederland waargenomen en gefotografeerd op Vlieland. Sinds 2006 worden steeds meer vale gierzwaluwen gezien. Vooral de laatste jaren stijgt het aantal waarnemingen snel. In 2022 was er zelfs sprake van een ware invasie van vale gierzwaluwen. Er werden er meer dan honderd geteld en vogelaars konden zich vergapen aan soms meerdere vale gierzwaluwen bij elkaar, vooral aan de kust en op de Wadden.
Ook de afgelopen weken worden meerdere vale gierzwaluwen gezien. Na een waarneming op 14 oktober in het Dwingelderveld (Dr) nam het aantal waarnemingen snel toe, tot de eerste piek op 21 oktober. Op Texel werden er die dag zeker vijf, zes gezien, waaronder drie bij elkaar. Ook elders in ons land zagen vogelaars vale gierzwaluwen langs vliegen, vooral aan de kust. Afgelopen weekend was het weer raak, vooral op 28 oktober, onder meer op de Wadden en in Zeeland. Ook de komende weken worden er nog vele vale gierzwaluwen verwacht.
Gierzwaluw vs Vale gierzwaluw
De vale gierzwaluw (Apus pallidus) lijkt sterk op de ‘gewone’ gierzwaluw (apus apus), de vogel die broedt in onze steden en dorpen. Grote verschil is dat de vale gierzwaluw duidelijk over het hele lichaam lichter bruin en bleker (‘valer’) is dan de gierzwaluw, met minder wit op de kop en de vleugelboeg. Hij heeft een wat bredere kop, een tikje forsere snavel en minder spitse, iets bredere vleugels. Het oog is omzoomd door een donkere vlek, die afsteekt in de verder eenvormig gekleurde kop. In vergelijking met gierzwaluwen vliegt hij wat trager en minder driest.
Omdat tegenwoordig veel vogelaars snelle digitale camera’s bij zich dragen geven foto’s van gierzwaluwen in deze tijd vaak uitsluitsel over de soort. De vale gierzwaluw broedt in rotsspleten in kliffen aan de kust, maar ook in menselijke bouwwerken, bijvoorbeeld in de beroemde kathedraal van Sevilla.
Zuidenwind
Onze gierzwaluw is een echte zomervogel, die al in juli en augustus vertrekt richting zijn overwinteringsgebieden. Voorheen werden gierzwaluwen die nog laat in de herfst werden gezien afgedaan als ‘gewone’ gierzwaluw. Nu blijken deze late gierzwaluwen vrijwel altijd vale gierzwaluwen te zijn. De vale gierzwaluwen duiken bij ons op in de tijd dat de najaarstrek van deze soort plaatsvindt, van half oktober-half november. Ze laten zich in Nederland zien als er een stroming van warme, zuidelijke wind is. Op grond van de vele foto’s, blijkt het om jonge vogels te gaan. Bij veel soorten vogels trekken juist de jongen na het uitvliegen weg in allerlei richtingen. Ornithologen noemen dit ‘dispersie’. Ze verkennen als het ware de wijde wereld. Op deze manier worden ook nieuwe broedgebieden gekoloniseerd.
Broedgebied en klimaatverandering
Toch werden er in het verleden niet zoveel vale gierzwaluwen in oktober gezien als tegenwoordig. Naast dat de soort beter herkend wordt speelt ook mee dat de vale gierzwaluw zijn broedgebied in zowel Portugal, Spanje als wel in Italië en de Balkan fors heeft uitgebreid naar het noorden, waardoor er een werkelijke toename kan zijn. Bovendien treden er in Nederland vaker dan vroeger perioden met warme, zuidelijke winden in oktober op, als gevolg van de klimaatverandering.
Het is dan ook te verwachten dat we nog veel meer vale gierzwaluwen zullen zien de komende jaren.
♦♦♦
- Wil je niets missen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief
- Of blijf op de hoogte via Facebook of Instagram
- Lokaal (pers)bericht of evenement insturen? Dat kan via ‘Deel je nieuws’
Renkum.nieuws.nl richt zich op berichtgeving op lokaal niveau. Onze bezoekersaantallen blijven stijgen, wat onder andere goed is voor de zichtbaarheid van onze adverteerders. Wil jij je naamsbekendheid vergroten?
Wij denken graag met je mee om de reclame-euro zo optimaal mogelijk te besteden. Door lokaal te adverteren op Renkum Nieuws tegen een concurrerende prijs! Neem contact op met Dolf Verschuren via de telefoon: 06 – 4025 3846 of mail: [email protected].
De redactie is te bereiken via [email protected].
