Een greep in de geschiedenis: 100 jaar gemeente Renkum

20 apr 2023, 17:27 Nieuws
gemeentehuis oosterbeek utrechtseweg 107 gelders archief
Gelders Archief
Op 1 mei 2023 bestaat de gemeente Renkum 100 jaar, tenminste in de huidige vorm. Er zijn over de jaren verschillende samenstellingen geweest. De terechte vraag luidt: Hoe is de huidige gemeente Renkum ontstaan?

Door Jesse Pennekamp, student CHE

De gemeente Renkum zelf bestaat al veel langer. Het is ontstaan in 1573 toen het rechtsambt Doorwerth en Renkum samengingen. Eerder vielen ze nog onder het Kwartier van Veluwe (1339). Dat bestond onder andere uit de dorpen Renkum, Rheden, Heveadorp en Doorwerth. De historie gaat nog verder terug. Het officiële bestaan van het dorp Renkum begint in het jaar 970, onder de naam Redichem. In 1970 werd het duizendjarig bestaan nog gevierd. Op 22 augustus 1970 werd er ter inleiding van het feest een mortiergranaat afgeschoten door de oudste inwoner van het dorp.
Archeologische vondsten, onder andere die van de Romeinen op Quadenoord wijzen op een veel langer bestaan van Renkum/Redichem. In 1816 werd een pot met Romeinse penningen gevonden met een afbeelding van de toenmalige keizer Hadrianus. Hij was Romeins keizer van 117 tot 138.

Gemeentehuis

Op 1 mei 1923 wordt de gemeente Doorwerth opgeheven en toegevoegd aan de gemeente Renkum. Oosterbeek was ook toen al onderdeel van de gemeente Renkum. De nieuwe dorpen die erbij kwamen waren: Doorwerth, het huidige Heveadorp, een deel van Wolfheze en van Heelsum. Die samenstelling is sindsdien niet meer veranderd. Tot 1928 was het gemeentehuis aan de Utrechtseweg in Oosterbeek (zie foto boven). In 1927 kocht de gemeente het huidige Bato's park en het bijhorende herenhuis. Later werd het gemeentehuis Bato's wijk geopend. Dat werd tijdens de oorlog echter verwoest, waardoor hotel Bilderberg tijdelijk gebruikt moest worden. Tegenwoordig zit het Gemeentehuis aan de generaal Urquhartlaan 4 in Oosterbeek.

Oranje-Nassau Oord

[caption id="attachment_90080" align="alignright" width="300"]

Renkum heeft ook historische koninklijke roots. Een bekend historisch punt van Renkum is het Oranje-Nassau Oord. Koning Willem III kocht het in 1881 als zomerpaleis. Tegenwoordig wordt het gebruikt als verpleeghuis. Het is gebouwd na de afbraak van het oude huis De plek waar kasteel Grunsfoort vroeger stond Kortenburg. Dat kwam er, door de sloop van het kasteel Grunsfoort.
In 1372 is het kasteel aangelegd door de hertog van Gelre, als verdediging voor de confrontatie met het Sticht van Utrecht.
Er werden vaak feesten gehouden door de hertog, waarbij ze ook regelmatig op jacht gingen in de bossen. Na meerdere rijke eigenaren van adel werd het kasteel in 1780 gesloopt. In 1937 zijn er opgravingen gedaan, maar helaas is er tegenwoordig niet veel te zien van het oude kasteel. Op de plek waar het kasteel vroeger stond staat een klein bord met informatie, als aandenken aan het monument. Een wandeling maken in Renkum langs het kasteel? In de 18e eeuw was het allemaal mogelijk.

Jubileum

De gemeente Renkum is in ieder geval klaar voor het 100-jarig bestaan. Op zondag 7 mei wordt het feestjaar ingeluid bij kasteel Doorwerth. Er komen verschillende bands optreden, de winnaar van de gedichtenwedstrijd voor het jubileum wordt bekendgemaakt en burgemeester Agnes Schaap geeft een speech.
Agnes Schaap is overigens de eerste vrouwelijke en de 11e burgemeester (incl. 3 waarnemende) van deze gemeente Renkum. 100 jaar geleden, in 1923 was Jan van der Molen burgemeester.
Op 13 mei is er ook een fietstocht door de hele gemeente Renkum georganiseerd die alle dorpen moet verbinden. De rest van het jaar komen er nog veel activiteiten bij. Allemaal in het kader van 100 jaar gemeente Renkum.
Bronnen:
  • Geldersarchief
  • Delpher.nl kranten
  • Heemkunderenkum
  • Hans Braakhuis.nl/Renkum

♦♦♦

Renkum.nieuws.nl richt zich op berichtgeving op lokaal niveau. Onze bezoekersaantallen blijven stijgen, wat onder andere goed is voor de zichtbaarheid van onze adverteerders. Wil jij je naamsbekendheid vergroten?
Wij denken graag met je mee om de reclame-euro zo optimaal mogelijk te besteden. Door lokaal te adverteren op Renkum Nieuws tegen een concurrerende prijs! Neem contact op met Dolf Verschuren via de telefoon: 06 – 4025 3846 of mail: [email protected] .
De redactie is te bereiken via [email protected] .