Expositie Horsa glider kost de gemeente ruim 52.000 euro

De kosten voor de gemeente Renkum voor de expositie van de Horsa Glider in Oosterbeek zijn berekend op € 52.427.69. Dat laat de gemeente weten met een mail aan de raadsleden.

De kosten bestaan voor een groot deel uit de organisatie van het evenement die in handen lag van de stichting Behoud Tweede Wereldoorlog Erfgoed Gelderland die, volgens de gemeente er toe heeft bijgedragen de kosten op diverse fronten zo laag mogelijk te houden. Daarnaast kostte ook het herstel van het gazon naast de Naald ruim 1700 euro.

Defensie zorgde voor de zaken als vervoer en het in elkaar en uit elkaar halen van de glider. Naar schatting hebben 50.000 mensen de Horsa Assault Glider tegenover het Airborne Museum bezocht en zijn de nieuwsberichten erover de hele wereld over gegaan. Het bezoek van Prince Charles als hoogtepunt

De gemeente schrijft aan de raadsleden (ingekort): Eind 2018 is op projectmatige basis een start gemaakt met de voorbereidingen van de Airborne herdenkingen 2019. De 75-jarige herdenking was aanleiding om daar met extra aandacht aan te werken. Met name omdat dit het laatste jubileumjaar is waarbij de veteranen nog in staat zijn om deze herdenkingen bij te wonen en wij hen ook vooral wilden bedanken voor hun dappere strijd die zij voor ons hebben gestreden. Dit bijzondere herdenkingsjaar verdiende deze aandacht.

In het voorjaar van 2019 werd duidelijk dat zich de kans voor deed om tijdens de Airborne weken te kunnen beschikken over een replica van een Horsa Glider. Een particulier initiatief dat kon rekenen op welwillende ondersteuning van Defensie. Bekend was dat de Horsa Glider na een eventuele expositie in Oosterbeek daarna opgenomen zou worden in de collectie van het Oorlogsmuseum Overloon.

Om een dergelijke expositie op korte termijn succesvol te kunnen voorbereiden en te realiseren zijn verschillende afwegingen gemaakt. De afwegingen rondom de logistieke uitdagingen. De afwegingen rondom een inschatting van de kosten. De afwegingen rondom het organiseren van de expositie. De afwegingen van de toegevoegde waarde van deze expositie op de andere geplande activiteiten.

De tijd was krap en de kans was uniek. Uit de eerste verkenningen met de initiatiefnemer dhr. Richard Westmaas en zijn contacten met de vertegenwoordigers van Defensie, bleek dat het haalbaar was om de Horsa Glider te kunnen vervoeren en een tentoonstellingslocatie in te ruimen. Defensie heeft hier een zeer te waarderen essentiële rol in vervuld.

In juni 2019 werd ook bekend dat er een tweede mogelijkheid ontstond om voor Airborne initiatieven subsidie aan te vragen bij de Provincie Gelderland. Deze aanvraag zou een bijdrage op kunnen leveren in de kosten van de daadwerkelijke exploitatie van de expositie zelf. De gemeente heeft de subsidieaanvraag ingediend, omdat de initiatiefnemer dit als particulier niet kon aanvragen.

Vanaf de start van het initiatief hebben we ingezet om de uitvoering van het project tegen zo laag mogelijke en acceptabele kosten te gaan realiseren.

De aanvraag voor subsidie is ingediend op basis van een (snelle) globale inschatting van directe kosten én de te leveren ambtelijke capaciteit. De subsidievoorschriften gaan uit van co- financiering. Ingediend is een vraag van in totaal € 200.000,--. Dat betekende dan een bijdrage vanuit de gemeente van € 100.000,--. Deze aanvraag is op 19 juni 2019 ingediend.

Om dit project én de exploitatie van de expositie te kunnen uitvoeren, is samenwerking gezocht in de samenleving. Dit resulteerde in een samenwerking met de stichting Behoud Tweede Wereldoorlog Erfgoed Gelderland (BWO2GE). Deze stichting heeft ook nog moeite gedaan meerdere subsidies te verwerven.

Door de inzet van deze stichting zijn de daadwerkelijke kosten fors beperkt. De stichting bleek met een andere beveiligingsoplossing te komen dan eerder bedacht bij de subsidieaanvraag ( watchtowers ipv permanente bemensing), kon voordeliger dan voorzien de noodzakelijke verzekeringen afsluiten en heeft met de inzet van vrijwilligers kosten kunnen drukken.

In de periode juli, augustus en september, tot het moment in oktober dat de Horsa Glider is overgebracht naar Oorlogsmuseum Overloon, is er sprake geweest van samenwerking tussen oorspronkelijke initiatiefnemer, Defensie, stichting BWO2GE en de gemeente. Deze samenwerking heeft gedurende de gehele periode te kampen gehad met beperking op de inzet van middelen, verschil van inzicht over de organisatie van de expositie, de inzet van vrijwilligers etc. Dat heeft druk gezet op de samenwerkingsrelatie.

Ondanks die druk en de verschillen die in deze periode ontstonden is het gelukt om een expositie te (laten) organiseren waar naar schatting 50.000 mensen een bezoek aan hebben gebracht. De foto’s van ontroerde gliderpilot veteranen, die na 75 jaar weer “oog in oog” stonden met “hun” vliegtuig, zijn de hele wereld over geweest. De Horsa en daarmee onze gemeenten hebben op nationale televisie veel aandacht gekregen.

Deze aandacht in de diverse media heeft er aan bijdragen dat de beoogde doelstelling is gerealiseerd. Dit onderdeel van de geschiedenis van de Slag om Arnhem was jaren onderbelicht en heeft, 75 jaar na dato, de aandacht gekregen die het verdient. Tientallen mensen hebben zich belangeloos ingezet voor het project. Collega musea, constructeurs, vrijwilligers, re-enacters, historici, militairen, iedereen heeft zijn steentje bijgedragen om de expositie tot een succes te maken.

De expositie heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het levend houden van de historische gebeurtenissen rondom operatie Market Garden en de bijzondere rol die de inzet van Horsa Gliders daarin hebben gespeeld. Daarnaast is het grote aantal bezoekers ook goed geweest voor de lokale economie.