Renkum – Vanmiddag zijn door kunstenaar Gunter Demnig in de Achterdorpsstraat de eerste twee zogenaamde Stolpersteinen in de gemeente Renkum geplaatst.
Hij deed dat in aanwezigheid van burgemeester Agnes Schaap van de gemeente Renkum en de 96-jarige initiatiefneem ster mevrouw Spies.
Esther en Betje Cohen
De Stolpersteinen werden geplaatst voor de deur van Achterdorpsstraat 10 in Renkum. In de oorlog woonden daar Esther en Betje Cohen. De familie had daar een zuivelwinkeltje. Deze Joodse zussen pleegden op 20 april 1943, uit angst voor het onheil wat hen wachtte, samen zelfmoord door in de Rijn te springen.
Mevrouw Spies nam het initiatief voor de Stolpersteinen. Bij de onthulling was ze emotioneel geroerd en sprak haar afschuw uit over de gruwelen van de oorlog: “Ik hoop dit nooit meer mee te maken. Ook niet voor jullie. Ook niet voor de jeugd.”
Lint van wanhoop
In mei 2020 stelde toenmalig fractieleider John Bartels van de opgeheven Partij Renkumse Dorpen het college van B&W al voor om voor de zussen Cohen Stolpersteine te plaatsen. Hij motiveerde het voorstel als volgend:
“Op 20 april 2011 verscheen het boek “Een lint van wanhoop” dat het tragische lot van de zussen Esther en Betje Cohen beschrijft. Nadat zij eerst vanuit Renkum naar Arnhem en daarna vanuit hun laatste onderduikadres in Doorwerth waren opgejaagd zagen ze uiteindelijk geen uitweg meer. (Zie de tekst op het boekje geschreven door Jaap Meijer).”
Zie ook: Videoreportage Veluwezoom In Beeld: Open Joodse Huizen Wageningen: Een lint van wanhoop (met vertelling van Jaap Meijer)
Radeloos en opgejaagd
“De zussen woonden met hun moeder aan de Kerkstraat 5, hoek Achterdorpsstraat 10 in Renkum, waar ze de zuivelwinkel dreven van hun in 1933 overleden vader Salomon Cohen. Op 20 juli 1940 vertrokken ze met hun moeder Sara (december 1941 een natuurlijke dood gestorven) naar hun respectievelijke broer en zoon Meijer in Arnhem. Het is onduidelijk waarom ze dat deden. Het deel van Renkum waar ze indertijd woonden, was niet zwaar getroffen.”
“De zussen hebben in de eerste oorlogsjaren in Arnhem, Oosterbeek en Doorwerth gewoond dan wel ondergedoken gezeten. Hun laatste verstekplaats was bij de familie Boelens aan de Kerklaan in Doorwerth, voordat ze verdronken. Het verhaal gaat dat de zussen op 20 april 1943, op de vlucht voor de nazi’s, in de bossen van Doorwerth verbleven en vergeefs een nieuwe schuilplaats hebben gezocht.”
“Een nichtje van de zussen heeft later verklaard dat haar tantes tijdens de onderduikperiode radeloos waren en zich opgejaagd voelden. Hoe dan ook: Op 20 april 1943 zijn Esther en Betje in de Rijn verdronken. Bij het veer van Opheusden zijn de lichamen aangespoeld. Ze waren door middel van een lint aan elkaar verbonden…..”
De twee zussen liggen nu naast elkaar op de Joodse begraafplaats in Wageningen. Van de familie Cohen heeft alleen het nichtje van Esther en Betje t.w. Sonja Cohen en hun zus Roosje met haar zoon Jacques de oorlog, door onderduik, overleefd.”
Stolpersteinen
Kunstenaar Gunter Demnig brengt deze gedenktekens aan in het trottoir voor de vroegere woonhuizen van mensen die door de nazi’s verdreven, gedeporteerd, vermoord of tot zelfmoord gedreven zijn. Stolpersteinen herinneren aan Joden, Sinti en Roma, politieke gevangenen, dienstweigeraars, homoseksuelen, Jehova’s getuigen en gehandicapten.
De stenen zijn van beton. Op de kop van 10 x 10 cm zit een messing plaatje, waarin de naam , geboortedatum, deportatiedatum, plaats en datum van het overlijden zijn gestanst. Inmiddels plaatste de heer Demnig 96.000 Stolpersteinen in meer dan 30 Europese landen. Gunter Demnig: “Deze stenen herinneren aan al die verhalen, aan al die slachtoffers die nooit in geschiedenisboeken terecht komen.”
Meer weten over Stolpersteinen en waar ze allemaal te vinden zijn? Kijk dan op de website van Stichting Stolpersteine.
♦♦♦
- Wil je niets missen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief
- Of blijf op de hoogte via Facebook, Twitter of Instagram
- Lokaal (pers)bericht of evenement insturen? Dat kan via ‘Deel je nieuws’
Renkum.nieuws.nl richt zich op berichtgeving op lokaal niveau. Onze bezoekersaantallen blijven stijgen, wat onder andere goed is voor de zichtbaarheid van onze adverteerders. Wil jij je naamsbekendheid vergroten?
Wij denken graag met je mee om de reclame-euro zo optimaal mogelijk te besteden. Door lokaal te adverteren op Renkum Nieuws tegen een concurrerende prijs! Neem contact op met Dolf Verschuren via de telefoon: 06 – 4025 3846 of via de mail: [email protected].
De redactie is te bereiken via [email protected].
