OV-ambassadeurs organiseren vrijwillig voorlichtingsactiviteiten over reizen met bus en trein voor leeftijdsgenoten. Want het openbaar vervoer is er voor iedereen. Maar zo vanzelfsprekend is reizen met een OV-chipkaart niet, of weten hoe je moet overstappen tussen verschillende vervoerders.
Tel daarbij de diverse reisproducten en abonnementen op, en de mogelijkheden om reisinformatie op te zoeken. Met name de oudere doelgroep kan wel wat hulp gebruiken om zelfverzekerd op pad te gaan. Provincies Flevoland, Gelderland en Overijssel zetten daarom al jaren OV-ambassadeurs in. En dat werkt!
OV-ambassadeurs weten veel van het openbaar vervoer, omdat ze erin werkten of nog steeds heel veel van het openbaar vervoer gebruikmaken. Als geen ander weten zij waar ouderen tegenaan lopen. Ze geven advies tijdens informatiebijeenkomsten, inloopspreekuren en proefreisjes. COVID-19 en de maatregelen in het openbaar vervoer zorgden ervoor dat dat helemaal anders moest. Maar de OV-ambassadeurs zijn nog steeds bereikbaar, en helpen maar al te graag. OV-ambassadeur Jan Mons over de stap naar digitaal: “Het lijkt een hele toestand, maar het valt best mee.”
Telefonisch spreekuur
Vanwege COVID-19 houden OV-ambassadeurs nu regelmatig telefonische spreekuren. Ouderen kunnen bellen met vragen over alles wat met reizen te maken heeft. Vragen zijn wel iets veranderd, merkt OV-ambassadeur Jan Mons.
“Mensen hebben vragen over hun abonnement, of willen weten wat er gebeurt met de keuzedagen voor 60+’ers en het dragen van mondkapjes. We helpen een kwetsbare risicogroep, en we zijn zelf ook geen 20 meer. We vertellen bijvoorbeeld hoe iemand vooraf kan zien of een bepaalde trein druk is. Het is rustiger dan voorheen, zeker buiten de spits. Eigenlijk vindt iedereen die dan weer reist het erg meevallen.”
Zelf reizen Mons en zijn vrouw ook als het nodig is, al vraagt het wel wat meer. “Mondkapje op, een stap achteruit als mensen uitstappen, een andere coupé zoeken als er al wat mensen zitten. Net als de meeste anderen zijn we niet angstig, maar wel voorzichtiger.”
Bereikbaar voor grote groep ouderen
Ouderen kunnen 5 ochtenden, 2 middagen en 2 avonden per week terecht met vragen. Froukje Meijer, manager YMCA: “We meten welke dagdelen het beste uitkomen voor ouderen, en onze vrijwilligers natuurlijk. Want met mooi weer willen zij er ook nog weleens op de fiets op uit. Op die manier blijven we bereikbaar voor een grote groep ouderen die willen of moeten reizen met bus of trein. Want hoewel reizen met het ov lange tijd niet werd gestimuleerd, blijft er een doelgroep die daarvan afhankelijk is. Bijvoorbeeld voor een medische afspraak, maar ook om na lange tijd weer eens iemand te ontmoeten. Per maand kwamen er zo’n 200 tot 250 mensen naar een inloopspreekuur. Dat zijn nu ongeveer 60 tot 70 bellers per maand. Een mooi aantal.”
Beeldbellen
Vanaf mei 2021 helpen OV-ambassadeurs ook via beeldbellen. Stelt iemand tijdens een telefonisch spreekuur een vraag waarbij beeld handig is, wordt gevraagd of diegene computervaardig is. Zo ja, dan volgt een beeldbelafspraak. Mons: “Sommige mensen willen op de computer een reisadvies opzoeken of een OV-chipkaart aanvragen, maar weten niet hoe. Dan delen we ons beeldscherm en leiden hen stap voor stap door het proces.” Ook gaat een groep OV-ambassadeurs online presentaties geven.
Digitaal werken was wel even wennen. Mons: “Ik was digitaal al vrij handig, maar had nog een telefoon met toetsen en een computer zonder camera en microfoon. Het is een uitdaging, maar zo blijf ik ook een beetje bij. De technieken zijn gebruiksvriendelijk. Als je even goed kijkt, kun je er prima mee werken.”
Online contact
Meijer is blij verrast over hoe de OV-ambassadeurs zich digitaal ontwikkelen. “Toen alles in maart 2020 stil kwam te liggen, belden we iedereen of ze online bijeenkomsten wilden. Dat hoefde niet. Maar naarmate het langer duurde, hadden een paar wel interesse en gingen we van start. Velen hadden minder contacten en wilden niets missen, dus al snel probeerden ze met hulp van kleinkinderen of buren in te loggen.” Er kwamen oefensessies. Lukte het niet om deel te nemen, waren medewerkers telefonisch bereikbaar om te helpen. “Uiteindelijk kon iedereen zelfstandig onze bijeenkomsten bijwonen. Daar zitten best wat 80’ers bij; mooi om te zien hoe ook zij dat gewoon leren. Ze zijn enorm enthousiast. Meestal is bijna 100% aanwezig.”
Meijer verwacht dat dit online contact blijft. “Voorheen reisden we uit 3 provincies naar elkaar toe voor overleg. Nu plannen we makkelijker korte overleggen in met de vrijwilligers. Iedereen mist het fysieke contact, dus het is geen vervanger, maar ook voor in de toekomst wel een handige extra.”
Blijven helpen
Ook ouderen met vragen worden steeds digitaal vaardiger, merkt Meijer. “Ze willen bijvoorbeeld contact houden met hun kleinkinderen. Best veel ouderen leerden afgelopen jaar beeldbellen. Al zijn er maar 4 beeldbellers per maand; iedereen die we kunnen helpen is er een.” Online bijeenkomsten bijwonen of beeldbellen is voor sommige ouderen een stap te ver, erkent Mons. “Maar dan kunnen ze ons gewoon bellen.” Hij is blij dat hij als OV-ambassadeur aan de slag kan blijven. “Ik deel mijn kennis, hoef niet achter de geraniums te zitten en mensen zijn dankbaar. Het is heel plezierig werk.” Meijer: “Ouderen die afhankelijk zijn van het openbaar vervoer willen we blijven helpen. En als de versoepelingen weer toestaan om elkaar te ontmoeten, verwacht ik dat veel meer ouderen weer willen reizen. Dan gaan we weer volop bijeenkomsten en spreekuren organiseren. Liever gisteren dan vandaag.”
Meer informatie over de OV-ambassadeurs en de informatieactiviteiten staat op de website van Ervaar het OV
Bron: Provincie Gelderland
