Het college van B&W van de gemeente Renkum heeft in het kader van de Participatiewet een nieuw plan voor controle en handhaving vastgesteld.
Handhaving en controle omvatten de activiteiten die gericht zijn op het naleven van de regels, het voorkomen, opsporen en aanpakken van fraude.
Rechtmatigheid
Het gaat hier om de rechtmatigheid van een uitkering. In het nieuwe plan ligt de focus op het vroeg signaleren en het voorkomen van fraude, niet alleen door goede dienstverlening, maar ook door goede voorlichting en informatie.
Juiste en tijdige informatie is een basisvoorwaarde voor een heldere handhavingspraktijk. Iedere inwoner zou in principe moeten weten welke verplichtingen horen bij het ontvangen van een uitkering. Zij zijn er zelf voor verantwoordelijk dat zij op de hoogte zijn van de regels waar zij zich aan hebben te houden.
In de praktijk is er helaas een categorie uitkeringsgerechtigden die zich of onvoldoende bewust is van de regels of zich er wel bewust van is, maar zich er niets van aantrekt.
Boete’s en maatregelen
In 2015 werd er voor €7.400,- aan boete’s geïnd. Dit jaar is dat tot nu toe €5.100,-. De oorzaak van de opgelegde boete’s wordt niet geregistreerd, wel leert de ervaring dat het meestal om zwart werken gaat, zo deelt de gemeente ons desgevraagd mede.
Niet alleen zwart werken is een overtreding, ook schending van de inlichtingenplicht is dat. Bijvoorbeeld samenwonen terwijl dat niet is doorgegeven. Dan is er nog schending van de arbeidsverplichting, dat is als iemand niet mee wil werken aan het zoeken naar een baan, maar er wordt niet altijd een boete opgelegd.
Bij schending van de arbeidsverplichting wordt een maatregel opgelegd. Hierbij gaat het om een tijdelijke verlaging van de uitkering. Het percentage is afhankelijk van de ernst van de schending.
Bijvoorbeeld een verlaging van een maand met een percentage van 5%, 10%, 20% of 100% van de uitkeringsnorm. Bij de schending van deze regel wordt dus geen boete of terugvordering opgelegd.
Terugvordering
Bij schending van de inlichtingenplicht kan een deel van de uitkering teruggevorderd worden en een boete opgelegd worden. Het gaat hierbij vooral om verwijtbaar verzwijgen of niet volledig informeren. Zwartwerken is daar een voorbeeld van. Inkomsten dienen doorgeven te worden en daarna in mindering gebracht op de uitkering.
De hoogte van een boete is maatwerk. Het ligt aan de ernst van de overtreding, de omstandigheden en de mate van verwijtbaarheid. De hoogte heeft vooral te maken met de mate waarin de gemeente benadeeld is. Het bedrag wat ten onrechte verstrekt is, wordt dan teruggevorderd.
